Çemberlitaş'ta Kurban Bayramı Eğlencesi GRAVÜRÜ (Viyana Kütüphanesinden) |
1: Kurban, Allah Taalâya takarrüb için kurban niyetiyle
kesilen hususî hayvandır. Kurban bayramında böyle hak rizası için kesilen
kurbana “udhiyye” bunu kesmeye de “tazhiye” denilir.
2: Kurban bayramında kurbet niyetiyle kurban
kesmek; hür, mukim, Müslim, zengin olan kimse için bir vecibedir. Zenginden
maksat, haceti asliyesinden başka namî olsun olmasın en az iki yüz dirhem gümüş
miktarı bir mala malik olan, ya’ni; sadakai fıtır ile mükellef bulunacak
kimsedir. Eyyamı nahirde kurban kesmeye kadir olan kimse kurban kesmeyip te
bilâhara fakir düşse bu baptaki vücub uhdesinden sakit olmaz.
3: Kurban
kesmekle mükellefiyet için İmamı A’zam ile İmam Ebû Yusuf’a göre akıl ve bülûğ
şart değildir. Binaenaleyh zengin olan çocuğun veya mecnunun malından velisinin
kurban kesmesi lazımdır. Bu çocuk veya mecnun, bu kurbanın etinden yer
mütebakisi de elbise gibi aynından istifade edecekleri bir şey ile mübadele
edilir.
Fakat İmam
Muhammede göre akıl ve bülûğ şarttır. Binaenaleyh çocukların ve mecnunların
mallarından kurban kesilmesi icap etmez. Müftâbih görülen de budur. Velileri
kesecek olsalar parasını zamin olurlar. Şu kadar var ki bir kimsenin kendi
malından çocuğu namına kurban kesmesi memduptur.
“İmam Malik
ile İmam Şafiî’ye göre kurban, vacip değil sünneti müekkededir.”
4: Kurban
vecibesi hak yolunda fedakârlığın bir nişanesi Allah Taalânın verdiği ni’metin
bir şükranesidir. Bunun neticesi de sevaba nâiliyyet ve bir takım belâlardan
masûniyettir.
Maahaza
insanların ihtiyaçları için her gün yeryüzünde yüz binlerce hayvan kesiliyor.
Fakat bunlardan yalnız halleri, vakitleri yerinde olanlar müstefit oluyor.
Kurban bayramında ise hak rizası için bir kısım hayvanat kesiliyor, bunların
etlerinden, derilerinden bir çok muhtaçlar da istifade ediyor, iktisadî bir
mes’ele, dini ve ahlâkî bir mahiyet alıyor. Şahsî menfaat yerine âmme menfaati
kaim oluyor. Binaenaleyh kurban kesilmesi, Müslümanlığa has pek insanî, bir
fedakârlık demektir.
5: Kurban
kesilmekle kesilen hayvanların miktarı pek artmış olmaz. Belki kurban kesildiği
günlerde kasaplar için kesilecek hayvanların sayısı azalır, o günlerde yine
mutat vechiyle kesilmiş olur.
Kurbanın kesilecek vakti:
1: Kurbanın
kesilecek zamanı, eyyamı nahrdır, ya’ni: kurban bayramının birinci, ikinci ve
üçüncü günüdür. Fakat birinci gününde
kesilmesi eftaldir.
2:
Kurbanlar, kıbleye karşı yatırılarak “Bismillâh, Allahu Ekber” diye kesilir.
Kurbanın eti ve derisi hakkından
yapılacak şeyler:
Nezri tariki ile olmayan kurbanın etinden sahibi
zengin olsun olmasın yiyebileceği gibi fakir olmayan kimselere de yedirip ve
dağıtabilir. Fetva bu vechiyledir. Mamafih hiç olmazsa üçte birini fakirlere
tasadduk etmelidir. Meğer ki orta halli bulunan kurban sahibinin nafakasını
te’min etmekle mükelled olduğu kimseler çok bulunsun o halde kurbanın etini
onların yemeleri için alı koyabilir, bu menduptur.
Kurbanın postu tasadduk olunur veya ondan seccade
veya evde kullanılacak bir şey yapılır. Kesilmeden evvel yünlerini kırpmak
mekruhtur.
Büyük İslam İlmihali, Yedinci Kitap,
Ömer Nasuhi Bilmen, İstanbul 1956
Çok teşekkürler,verdiğiniz bilgiler için. Demet Kosal
YanıtlaSil